Kiçik aynıñ 19-nda Simferoploldaki (AqmescitRusiye imperiyası ve Şuralar Birligi tarafından Qırımnıñ meskün yerleriniñ adlarını deñiştirüv islâatından evelki adteki) Abdal mezarlığında qırımtatar ressamı Mamut Çurlunıñ cenazesi ötkerilecek. O, maşna qazasından bir ay keçken soñ 78 yaşında işğal etilgen Qırımda vefat etti.
Qırımtatar medeniyetiniñ mirasını saqlağan ressam aqqında "Alim" cemaat teşkilâtınıñ idare reisi Esma Aciyeva ve onıñ talebesi, ressam-keramikacı Rustem Skıbin tarif ettiler.
Qırımtatar halqınıñ toqumacılığını ğayrıdan tikley, "Ornek"ni populârlaştıra edi
Mamut Çurlu — Ukrainanıñ dekorativ-ameliy sanat ustası, dizayner ve nam qazanğan ressamı. O, qırımtatar halqınıñ toqumacılığını canlandıra ve yün telleriniñ tabiiy boyalarnen boyanuv usulını yañıdan tikley edi. Öz ayatını qırımtatar medeniyetiniñ inkişafına, hususan qırımtatar "Ornegi"niñ ögrenüvine bağışladı, dep Ukraina medeniyet fondunıñ mütehassıs, "ALEM" cemaat teşkilâtınıñ idare reisi Esma Adciyeva tarif etti.
"Bu, inanılmaz bir istidatlı, renk, şekil ve terkipte has duyğusı olğan adam edi. Tek yaratqan degil, ilham bergen aqiqiy usta, qırımtatar sanatını ğayrıdan tiklep, saqlap qalmaq içün etrafında ustalarnı toplay edi. O, "Ornek"niñ teren sistemasını ögrene bildi, ve biz beraber onıñ manasını dünyağa kösterdik", — dedi Esma Aciyeva.
Onıñ aytqanına köre, Mamut Çurlunıñ, "Çatır-Dag" icadiy birleşmesiniñ, "Alim" taqımınıñ ve Qırım ustalarınıñ sayesinde qırımtatar "Ornegi" ilk sefer Ukraina maddiy olmağan medeniy mirasınıñ milliy cedveline kirsetildi, soñra ise o, UNESCOnıñ insanlıq maddiy olmağan medeniy mirasınıñ qısmı oldı.
"Bizim kelecekke pek çoq planımız bar edi... Amma onıñ işi toqtatılmaycaq. O, yüreklerimizde yaşaycaq, yolunı devam etken er bir sanatkârnıñ yüreginde. Biz bu mirasnı saqlaycaqmız ve arttıracaqmız, dünyağa qırımtatar medeniyetiniñ güzelligi aqqında aytacaqmız, onı kelecek nesillerge berecekmiz", — dep "Alim" teşkilâtınıñ idare reisi ayttı.
Mamut Çurlunıñ işi sayesinde qırımtatar medeniy mirasını saqlap qalmaq mümkün oldı, dep ressamnıñ talebesi, keramikacı Rustem Skıbin tarif etti.
"Sürgünlikten soñ pek çoq şey ğayıp oldı, ve bu malümat bütün dünyağa tarqalıp, saqlanıp qaldı, ve o onı qıdıra edi. O, yüre, toplay, qonuşa, tedqiq ete edi. Ve onıñ toplağanları halqımıznıñ, ressamlarımıznıñ, ustalarımıznıñ mirasıdır, olar bu malzemege esaslanıp, Mamut Çurlunıñ sayesinde faaliyetini devam ettirip inkişaf etmege imkânları bar. Halqımızğa olğan şeyler ve biz çoq şeyni ğayıp etkenimiz onı pek qasevetlendire edi. Onıñ maqsadı — saqlamaq, devam ettirmek ve keçirmektir", — dey Rustem Skıbin.
Onıñ aytqanına köre, Mamut Çurlunıñ vefatınen tüm asır keçti, onıñ yaratıcılığı qırımtatar halqını ve medeniyetini deñiştirdi. Ressam, israrlı bir oca edi, ilhamlandıra bilgen edi.
"O, insanlarnı ilhamlandıra ve birleştire bile edi. Bu vaqıt devamında, men sayıp olamayım, ustalar sınıfları, simpoziumlar, seminarlar keçirildi. Yılda bir qaç sergi, 5-6ğa qadar tek Qırım tışında, Qırım aqqında aytmayıq. Bu yüzlernen talebeler şimdi çalışıp devam eteler. Bu ustalarnıñ qorantaları işni teşkil etip, öz qorantaları içün kâr qazana ediler", — dedi Rustem Skıbin.
Mamut Çurlu aqqında ne bilemiz
Mamut Yusufovıç Çurlu 1946 senesi saban ayınıñ 1-nde Özbekistanda sürgün etilgen qırımtatarlarnıñ qorantasında doğdı. 1970 senesi Novosibirsk devlet konservatoriyasını "muzıkaşınas" ihtisasınen bitirdi. Soñra, 1980 senesi, Ferğana Sanatlar Mektebinde "bediiy bezetme" ihtisasınen tasil aldı. 1976 senesinden 1980 senesine qadar monumentalistler Vasıl Krılov ve Yuriy Aboyimovdan ders ala edi.
Soñra Mamut Çurlu pek çoq sanatşınas içün oca oldı.
Telegram, WhatsApp ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız