Ukraina baş prokurorı Andriy Kostin qayd etti ki, Rusiye 10 seneden çoq Qırım, Donetsk ve Luhansk vilâyetleriniñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarında ukrain medeniy mirasını hırsızlay ve saipley.
Halqara konferentsiyada Kostin bunı bildirdi, dep Suspilne Qırım mühbiri haber berdi.
"Medeviy mirasnı qoruv ve silâlı çatışmada medeniy silüvine muqavemet: yañı çağıruvlar ve Ukrainanıñ tecribesi" konferentsiyası, Silâlı çatışmada medeniy qıymetlerniñ qoruvı aqqında Gaaga şartnamesiniñ 70 seneligine ve 1954 senesi Gaaga şartnamesine 1999 senesi ekinci protokolınıñ 25 seneligine bağışlandı.
"Asırlar devamında Rusiye imperializmi ukrain medeniyeti ve ukrain kimligini yoq etmege tırışa. 2014 senesi Ukrainağa qarşı cenk başlağanda, bu ıntıluvlar bütün dünyağa belli oldı. Rusiye 10 seneden çoq Qırım, Donetsk, Luhansk vilâyetleriniñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarında ukrain medeniy mirasını hırsızlay ve saipley", — dep Ukraina baş prokurorı Andriy Kostin qayd etti.
Bundan da ğayrı, o hatırlattı ki, dünya Qırımdaki UNESCO Dünya mirası obyektleriniñ zapt etilüvine, Herson ve Mariupol şeerlerindeki müzeylerniñ çaypalasına şaat oldı. Kostin qayd etti ki, işğal etilgen topraqlarda Rusiye Federatsiyası ruslaştıruv ceryanını keçire, ukrain tasilini yasaq ete ve ukrain tarihı dersliklerini yoq ete.
Aynı zamanda teşkilâtçılardan biri, "Uyanuv" halqara fondunıñ "İnsan aqları ve adalet" programmasınıñ müdiri Roman Romanov, 2014 senesinden başlap, Qırımnıñ işğalinden soñ, medeniy mirasnıñ qoruvınen oğraşmağa başlağanını qayd etti.
"Şimdi olğan şey büyük bir belâdır. Amma, başqa taraftan, bu birleştirgen bir belâdır", — dey Romanov.
O, Aqyarda öskenini ve Hersonesni hatırlağanını ayttı.
"Hersones menim içün, mında yaşağan gençlerniñ çoqusı içün — bu, etrafında qadimiy viraneler olğan yalı edi. Ve şimdi, bunı köz ögüne alsaq, medeniy mirasımızğa olğan munasebetimiz aqqında tüşünmekniñ pek çoq sebebi bar. Ve bunı tüşünmek içün vaqıtımız olmadı, dep tüşünem. Amma telüke şimdiki kibi büyük olsa, başqa çare yoq", — dep qoştı o.
Ukraina medeniyet ve malümat siyaseti naziriniñ muavini Anastasiya Bondar bildirdi ki, 453 541 müzey eşyası tahliye etildi. 2014 senesi Ukrainada müzey fondunıñ devlet qısmına ait 12 million müzey obyekti bar edi, olardan 1,7 millionı alâ daa işğal etilgen topraqlarda buluna, şu cümleden 90 müzey de işğal astında qala.
Onıñ aytqanına köre, tahminen 35 biñ müzey eşyası qıdıruv cedveline kirsetildi, bu raqam artacaq, çünki delillerni toplamaq içün vaqıt kerek.
"Ukrainada yapılğan bazı ikonalar, bazı resimler başqa adlar altında Rusiye müzeylerinde peyda ola, böylece duşman ukrain milletiniñ temelini yoq etmege tırışqanını köstere. Ve er şeyni pek usulnen yapa", — dep Ukraina Baş prokurorı ofisiniñ silâlı çatışma şaraitinde yapılğan cinayetlerge qarşılıq kösterüv bölüginiñ başı Yuriy Bilousov qayd etti.
Ukrainadaki UNESCOnıñ Bürosınıñ başı Kyara Detstsi Bardeski bildirdi ki, Rusiye tarafından Ukraina medeniy mirasına ketirilgen zararnıñ miqdarı 9 milliard dollarğa yaqınlaşa.
Baş prokuraturanıñ malümatına köre, Rusiyeniñ 2003 senesi Ukrainağa istilâsından berli medeniy astyapı obyektleri zarar kördi, 314 — bütünley yoq etildi. Rusiyeniñ istilâsı sebebinden Ukrainada 1080 medeniy miras obyekti yoq etildi ya da zararlandı. Olardan 121 milliy emiyetli, 879 yerli emiyetli, 80 yañı tapılğan. Prokurorlar 70 cinaiy dava açtılar.
Telegram ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız
