Deyerli 30 senedir qırımtatar Elnara Halilova halq oyunlarını oynay, çünki öz halqınıñ tarihı ve medeniyetini añlatmağa istey. Böyle maqsatnen o, ilk Kıyiv şeerindeki "Badem" qırımtatar taqımını teşkil etti, faqat o tek dört sene çalıştı.
Oyuncı Suspilne Qırımğa ayatınıñ ikâyesini añlattı, tuvğan Qırım ve anda kelecekte öz faaliyeti aqqında hayallerinen paylaştı.
Elnara Özbekistannıñ Sırdarya şeerinde doğdı. 1944 senesi şura akimiyeti onıñ ailesini sürgün etti. 1990 seneleriniñ başında, qız bir yaşında olğanda, ailesi Qırımğa qayttı. Aqmescitte 2012 senesine qadar yaşağan edi, bundan soñ Kıyivge oqumağa ketti. Bir qaç seneden soñ paytahtta ilk qırımtatar taqımı "Badem" teşkil etti.
"2015 senesi biz añladıq ki, anda oynamağa istegen çoq qırımtatar bar, ve olarğa bu kerek. Em balalar, em de balaları öz medeniyetini ögrenemege, oynamağa, qırımtatar nağmelerini çalmağa devam etmege istegen ana-babaları bunı istey ediler. Bunıñ içün taqımnı teşkil ettik", — dep oyuncı qayd etti.
"Badem" ticariy bir leyha degil edi. Taqımnıñ teşkilcisi ukrainalılarğa öz medeniyetini köstermege istegen edi, lâkin taqım tek dört sene çalıştı.
"Biz zanlı kiraladıq, balalarnıñ ana-babaları ödediler, onıñ fiyatı paalı edi. Bir anda biz añladıq ki, urba tikmek paalıdır ve er bir aile bunı yapamaz edi", — dep añlattı o.
Aynı zamanda bu devirde qız, tek Ukrainada sanalarda degil, ecnebiy ülkelerde de özüni köstere bildi.
"Biz "Eurovision" fan-zonasını açtıq, Gürcistannıñ eñ büyük sanasında oyunadıq — bu Ukraina ve Gürcistannıñ dostluğınıñ 25. seneligine bağışlanğan diplomatik tebüdibir edi", — dep Halilova hatırladı.
Qadın 20 sene devamında oyunmağa ögrene ve aman-aman 30 senedir sanağa çıqa. O, puantlarnı kiyip, klassik oyunlar, Latın Amerika programması ve qırımtatar halqı oyunlarını icra ete edi. Onıñ aytqanına köre, o balalıqtan berli oyun seve. Ve bu onıñ ana-babasından qalğan. Anasınıñ qartnaması ve anası da oynğan ediler.
"Men yırlağan edim, 7-8 sene vokalnen oğraşqan edim. Amma soñ oyunmağa başladım. Men Qırımda meşur horeograf Cemile hanımnıñ derslerini aldım. O, Avropada oynağan qırımtatar balalarınıñ çoqusını ögretekenedi", — dep Halilova qayd etti.
Bundan ğayrı, qırımtatar oyunı "Haytarma"nıñ areketleriniñ manalarını añlattı.
"Bu, Ukrainanıñ maddiy olmağan medeniy mirasınıñ milliy cedveline kirsetilgen bir oyundır. Qırımtatarlarnıñ bütün oyunlarından eñ populârı bu. O olmadan er angi bir toynı hayal etmeniñ imkansız olğanı, qırımtatarlar arasında meydanğa kelgen er angi bir tedbirni hayal etmeniñ imkansız olğanı şeydir", — dep oyuncı añlattı.
Qırımtatar qadınınıñ sözlerine köre, "Haytarma"nıñ tarihı bir qaç asır evel başlandı. Bu, ebediy areketniñ timsali olğan tantanalı bir halq oyunıdır.
"Haytarma" sözü, "qaytarma" demek ola bilir. Amma meraqlısı şunda ki, "Haytarma" sürgünlik devrinden evel — 18. asırnıñ soñunda, 19. asırnıñ başında — yaratılğan", — dep Halilova qayd etti.
Oyuncı, "Tim-tim" areketlerini de ustalıqnen yapa — qırımtatar halqınıñ daa bir halq oyunı, amma bu qadın oyunı, çünki onıñ qolları parmaq ucundan ayaqqa qadar çalışa ve dalğalı areketler yapa. Bu oyun, güzel Tim-Tim qızına aşıq olğan kemaneci aqqında ikâye ete.
Şimd qırımtatar qadını, idareci olıp çalışa ve qırımtatar tedbirlerinde oynay. O, işğalden azat etilecek Qırımğa, 8 seneden berli körmegeni ana-babasına barıp, anda "Badem" taqımınıñ faaliyetini devam etmege arzu ete.
Telegram ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız