Kiçik aynıñ 26-nda Qırımnıñ işğaline muqavemet kününe ukrain çalğıcısı Vlad Darvin "Üç qız qardaş" olaraq belli olğan "Amanda, Linda ve Roz" yırınıñ qırımtatar versiyasını taqdim etti. Bu adımnen artist yarımadanıñ tamır halqı ile Rusiye işğaline muqavemet köstergenini bildirdi.
O, yırnıñ bu versiyasınen Instagramda paylaştı.
Vlad Darvinniñ 2013 senesi yaratqanı "Üç qız qardaş" yırı, ukrain tilli versiyasına 1,2 milliarddan çoq baqış toplap, 2024 senesi TikTokta populâr oldı.
Bundan da ğayrı, muzıkacı, Spotifynıñ üst sıralarına kirgen isveç, poloniyalı ve qazah tillerinde yırlarnı yazdı. Amma qırımtatar variantı, onıñ fikirince, hususiy emiyetke saip.
"Qırımtatar medeniyeti telükede. Qırımtatar medeniy merkezinde maña (Lvivdeki Qırımtatar medeniy merkezi — muar.) aytqanlarına köre, qonuşqan gençler ep azlaşa. Onıñ içün biz öz tarafımızdan küçük bir destek aktsiyasını yapmağa qarar berdik. Eger de insanlar bu yırnı sevseler, men bu yırnı bütünley qırımtatar tilinde bile yırlaycağım", — dep artist Suspilne Qırımğa tarif etti.
Darvin qırımtatar tarihı, tili ve medeniyetini sevgenini qayd etti.
"Jamalanıñ çıqarğanı albom sayesinde çoq şey ögrendim. Bu albomda qırımtatar folklorı toplanğan çeşit şeerlerniñ tarihiy delilleri bar edi. Bunı özüm ögrenmege başladım, pek begendim ve qırımtatar nağmeleri ve yırlarını qıdırıp, olarnıñ yırlağanlarını diñlemege başladım. Soñra Lvivdeki Qırımtatar medeniy merkezi yazıp, yırnı tercime etmege teklif etti. Üç parçanı tolusınen tercime ettiler. Men buña pek sevindim, ve biz birincisinden (yırnıñ birinci beyitinden — terciman) başlamağa qarar berdik. Yazuvdan evel diger qırımtatar artistleriniñ yırlarını diñledim: Asana Hayretdinov, Aziza İbragimova, Aliye Hacabadinova, "Şatur-Güdür" taqımı", — dedi o.
Yırcınıñ aytqanına köre, yırnıñ qırımtatar versiyasını yazıp çıqarmaq qıyın degil edi, çünki qazah versiyasından bazı sesler endi tanış edi.
"Bazı sözler bile tekrarlana... Meselâ, qazah versiyasında "үш қыз" bar edi, qırımtatar versiyasında ise: "üç qız qardaş". Yani "üç qız" tekrarlana. Ve "qardaş" pek belli bir sözdir. "Qardaş" — ermeni tilinde bile olğan bir söz", — dep añlattı o.
Qırımtatar tiline tercimenen tilşınas Arslan Fazılov oğraştı, o, asıl yırnıñ terkibini da saqlap oldı.
Lvivdeki qırımtatar medeniy merkeziniñ yolbaşçısı İslâm Tohlu içtimaiy ağlarda Vlad Darvinniñ "Üç qız qardaşı" yırınıñ videonı qazah tilinde çıqardığını kördi ve oña qırımtatar tilinde de aynı videonı çıqarmaq ğayesi keldi. O maña yırnı tercime etmege teklif etti ve Vladnen bağlanıp, bu ğayeni ömürge keçirmege tırıştı. Ekimiz de razı oldıq ve işke başladıq", — dep Qırımtatar tili ocası ve tercimanı, Ukraina Milliy ilimler akademiyasınıñ aspirantı Arslan Fazılov Suspilne Qırımğa tarif etti.
Onıñ qayd etkenine köre, Darvinge "tercime pek hoş keldi" ve olar studiyada bir şiir yazıp aldılar.
"Vlad tezden qırımtatar tiliniñ seslerini ögrendi. Yazuvnen iç bir meselemiz olmadı", — dep tilşınas qoştı.
Qırımnıñ işğaline muqavemet künü aqqında ne bilemiz
2014 senesi kiçik aynıñ 26-nda Simferopolda (Aqmescitte) Qırım parlamenti binası yanında ukrain ve qırımtatar bayraqlarınen biñlernen insan toplaştı. Bu vaqıt parlament binasında Rusiye tarafdarı olğan mebuslar Qırımnıñ Ukraina terkibinden çıqması ve Rusiyege ordularnı kirsetmek muracaatınen bağlı rey bermege azırlana ediler. Meclis qırımtatarlarnı çıqıp, qarşılıq köstermege çağırdı.
Ertesi künü, kiçik aynıñ 27-nde, Rusiye arbiyleri Qırım Yuqarı Şurasını ve başqa memuriy binalarnı zapt ettiler. 2014 senesi saban ayınıñ 3-nde qırımtatar Reşat Ametov işğal etilgen Qırım parlamentine bir kişilik piketnen çıqtı. Kameralarda özüni qorçalayıcı dep adlandırğan şahıslar tarafından hırsızlanğanı qayd etildi. Saban ayınıñ 15-nde işkence izlerinen onıñ cesedi Aqmescitten 60 km uzaqlığında tapıldı. Reşat Ametov — Rusiye tarafından Qırımnıñ işğali neticesinde elâk olğan ilk vatandaş. Saban ayında Qırımda çoq narazılıq aktsiyası keçirildi.
2015 senesi "Hizb ut-Tahrir davası" boyunca Qırım musulmanlarınıñ kütleviy apiske alınması başlandı. Cevap olaraq Qırımda partizan areketi peyda oldı. Qırım sakinleri küreşni yerastında devam ettiler.
Telegram, WhatsApp ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız