Kiyev sakini Volodımır Ananyevni FTH hadimleri keçken yıl uvut aynıñ 2 işğal etilgen Simferopolde (Aqmescit)Rusiye imperatorlığı ve Şuralar Birligi tarafından Qırımnıñ meskün yerleriniñ adlarını deñiştirüv islâatından evelki adı tutıp aldılar. Ananyevniñ tanışınıñ evine keldiler, erkek anda Qırımda şahsiy işlerniñ çezilüv vaqtına qalğan. Keççe FTH, Ananyevden ğayrı daa eki şahısı – Volodımır Bodnar ve Oksana Şevçenkonıñ tutıp aluvı aqqında bildirdi. Öz arasında tanış olmağan üç insannı işğalciler zümrege qatnap olar "UTH sımarışına maşnasınıñ patlavını azırlanuvında" qabaatladılar.
Suspilne Qırım, Volodımır Ananyevniñ ömür arqadaşı, uquq qoruyıcılar ve onıñ tanışlarnen subetleşip eñ büyük qırım siyasiy mabusınıñ "davası" aqqında tarif ete.
Volodımır Ananyev, Qırımnı öz ekinci Vatanını kibi qabul ete edi, – tarif ete ömür arqadaşı, Medeniyet ve sanaatnıñ idare kadrlarnıñ milliy akademiyasınıñ ocası Ğanna Svâtnenko. Dey ki, erkek, yarımadada 16 yaşına qadar yaşağan. Soñ Donetsk iqtisadiyat ve ticaret universitetine oqumağa ketken. Büyük yaşında Kiyevde yaşay edi. Amma, ömür arqadaşınıñ sözlerine köre, yarımadanıñ meseleleri ve işleri onıñ içün pek müim ediler.
2023 senesi küzde Volodımır Ananyev, işğal etilgen Qırımğa ketken. Ğanna hanım aytqanı kibi, anda onıñ şahsiy işleri bar edi. Bütün vaqıt içinde çift, bağda edi, 2024 senesi uvut aynıñ 2 ise – aqayı oña telefon açmağan.
"Volodânı FTH tutıp aldı, o tahqiqat tevqifhanesinde", – haber etti Volodımırnıñ tanışı onıñ apayına bir qaç vaqıt çoñra, keççe ise – rusiye resurslarında Qırımda üç şahısı tutıp alınğanı aqqında beyanatı peyda olğan. Volodımır Ananyevniñ "davası", 2024 senesi uvut aynıñ 5 açılğan edi. Tutıp aluvından soñ onı birden Simferopoldeki FTH binasına alıp ketirgenler, keççe davanıñ resmiy açıluvına qadar onı iç bir statusını bermeyip tahqiqat tevqtfhanesinde tutqan ediler.
Rusiye qabaatlanuvınıñ versiyasına köre, Volodımır Ananyev, Volodımır Bondar ve Oksana Şevçenko "Qırım akimiyetiniñ vekillerinden birine ait olğan maşnasınıñ patlanuvını planlaştıra ediler". Keççe propagandalı rusiye resurslarında Zaporijjâdan Volodımır Bondarnıñ video "itirafı" peyda olğan, anda ise – UTH ile celp etilgeni ve patlayıcı aletini alıp ketirgenini tarif ete: gaz balonında teşigini kesip etken, anda "minanı" qoyıp çulnen yapıp böyle vastası ile patlayıcı aletini yarımadanıñ territoriyasına alıp ketirgen eken.
Uquq qoruyıcılarnıñ malümatlarına köre, Oksana Şevçenkonı uttıp aluvından soñ Simferopoldeki 2-ci tahqiqat tevqifhanesinde tutqan ediler. Üç şahısnıñ tutıp aluvınen videosı, açıq betlernen rusiye medialarında yayınlağan ediler. İşğal medialarnıñ vekilleri bu videonı FTH-den paylaşıp bu adamlar yarımadanıñ territoriyasında terraktnı azırlaganlarını haber ettiler. Uquq qoruyıcı, "Qırım uquq qoruyıcı gruppasınıñ" idare başı Ölga Skrıpnık bunı "davanıñ" sahtelenüv ameliyatları olğanını dep tüşüne.
"Olar birden üç kişiniñ nevbetten tutıp aluvını kösterip propagandalı videosını paylaştılar. O, cinaiy işiniñ sahtelenüvini tasdıqlay, çünki birden azırlanılğan videonı bereler, birden qabaatlav soyunı, birden olar – sanki dersin terraktnı yapqan kesen-kes bu insanlarıdır. O, qabaatsızlıq prezumptsiyasınıñ bozuluvıdır, ve şahsen, o – siyasiy alâmetlerden ibaret olğan böyle kibi bütün davalarına has olğan belgisidir", – dey Skrıpnık.
Qırım uquq qoruyıcı gruppasınıñ malümatına köre, işğal etilgen territoriyalarından eñ azdan 83 insan, şimdi diversiyalar ve casuslıqqa dair "davalarda" keçeler. Böyle davalarnıñ çoqusına alıp tutuvından il künlerden soñ rusiye quvetçeleri nezaret etilgen medialarında videolarını yayınlağanları has. O vaqıtta tutıp alınğanlarıñ ise – ne advokatı, ne de usul statusı bar.
Suspilne Qırımnıñ muarririyeti, Bondar ve Şevçenkonıñ ailelerinen bağlanıp olamadı, amma bu vatandaşlarnıñ aileleri ya da imaye tarafınen subetleşmege azırmız. Bunen beraber, Volodımır Ananyevniñ "davası" aqqında belli olğan er şeyni topladıq.
Rusiyeliler 75 yaşında olğan Ananyevni patlav maddelerniñ qanunsız satın aluvı, alıp berüvi, saqlanuvı, alıp köçürilmesi ve taşınmasında (RF CK 222.1 m. 1 q.) qabaatlaylar. 2024 senesi boş ayında erkekke qabaatlavnıñ daa bir maddesini bergenler – terrakt yapılmasına azırlanuvına yardım etüvi.
"Bar olğan şaatlıq ve malümatlarına köre, Volodımır Ananyev, Bondar ve Şevçenkonen kesen-kes tanış olmağan edi. Şevçenko ve Bondarğa dair ise – bir yazılarda FTH, olarnı çift kibi taqdim ete, amma Ananyevnen bağnı FTH özü tapıp olamadı. Olar farqlı vilâyetlerden – er şeyge esaslanıp Bondar ve Şevçenko yañı işğal etilgen territoriyalarından olalar ve 2022 senesinden soñ Volodımır anda olmağanı aydın. Em de, Volodımır yaş adımı ve mesencelerniñ çoqusını qullanmay edi. Gizli bağnı tutıp teraktnıñ planlaştırması bile daa zor olır edi. Olar tanış olğanları bile tüşünmege iç bir esası yoq. Bilgenimizge köre, Ananyev, Bondar ve Şevçenkonı farqlı vaqıt içinde tutıp aldılar", – tefsir ete Ölga Skrıpnık.
Şunı qoşa ki: rusiye mahsus hızmetlerniñ hadimleri Volodımır Ananyevni angi maddesine köre "qabaatlağanlarını" özü bile bilmegenleri kibi körüne. Bir qaç kün onı belli olmağan yerde, iç bir bağsız tutqan ediler ve Skrıpnıknıñ fikirine köre, bu vaqıtnı oña dair davanıñ sahtelevi içün qullanğan ediler.
Uquq qoruyıcı degeni kibi: Volodımır Ananyevge tutıp aluvından soñ ruhiy basqısını qullanıp qorquzmağa tırışqanları aqqında malümatı bar. Tibbiy yardımını bermey ediler, bu sebepten onıñ sağlıq alı kerginleşken. İnsan aqları boyunca Avropa konventsiyasınıñ 3-ci maddesine köre, itirafnı almaq maqsadınen tibbiy yardımınıñ bermemesi işkence olaraq hasiyetlenile. İşğal etilgen Qırımdan tutıp alınğan üçniñ davasını Rostov-na-Donudaki Cenübiy arbiy bölge makemesine alıp bergenler. Esasen makemeler 2025 senesi baarde başlamaq kerekler.
Volodımır Ananyev 75 yaşında. Onıñ apayı Ğanna onıñ sağlıq alı aqqında böyle tarif ete:
"Onıñ basqısı pek yüksek, yani saba ve aqşam mıtlaqqa ekimniñ yazısına köre basqısını ölçemek kerek. Közlerge eki ameliyatı yapılğan edi. Bir közde glaukoması inkişaf etile. Belkemik, quyuldıq, tas buğumı ve tiz meseleleri bar. Qırımğa tayaqnen ketken, yani yahşı yürip olamay".
Ğanna hanım aytqanı kibi, onıñ aqayını baştan bir qaç narkomannen kamerağa yerleştirdiler, soñra onı başqa kamerağa alıp keçirmege fırsatı peyda oldı, anda onen daa dört insan buluna. Ömür arqadaşınıñ sözlerine köre, birinci kamerasında ep rusiye haberlerni yayınlağan televizor bar edi
"Şimdi, yahşı ki, televizorsız kamerasındadır", – dey Ğanna hanım. Öz aqayınen 38 yıl evel tanış olğan.
"Kiyevde Boğdan Hmelnitskiy meydanında tanış oldıq. Arhivke ketken edi, namzet işini yazğan edim, ve anda ketmege istegim olmağan edi. Bu toznı nefes almq....Mayıs ayı, küneş, hoş bir ava. O vaqıt ise şimdiki kibi er adımda qavehanesi olmağan edi. Ve maña kelip dey ki: "Mennen qave içmege istemeysiñizmi?" Qaveden vazgeçip olur edim mi?", – hatırlay tebessümnen Ğanna hanım. Onıñ aqayında birinci evlenmesinden eki balası bar: oğlu ve qızı, torunları bar.
Volodımır Ananyev, Qırımda cemaat işinen oğraşa edi, yarımadada topraq saiplerniñ aqlarını qorçalay edi. Qırımtatar halqnıñ meclis başı Refat Çubarov, erkeknen tanış edi ve onıñ aqqında böyle tarif ete:
"Adaletlik ümdelerde turğan insan. Er işni insanlar içün o adaletlimi, yoqmı nazar noqtasından başlay edi. Qırımda topraqnıñ namuslı şahsiyleştirüvinen, qırımtatarları içün de qasevetlene edi. Topraq qısımlarnı alıp onen bütünle qullanıp olamağanları içün. Qırımğa sürgünlikten soñ qaytıp öz topraqtan marum etilgen qırımtatarlar içün variantlarnı qıdıra edi. Esasen bu meselelerniñ muzakeresinen farqlı konferentsiyalarında çıqışta bulunğan edi. Volodımır Qırımda tutıp alınğanına pek şaştım. Adalet aqqında aytqan, ömür boyu onıñ oğrunda küreşken insan iç bir patlavına alâqalı olıp olamaz", – dey Çubarov. Ve qoşa ki, Ananyevnen Kiyevdeki tedbirlerde bir qaç yıl evel körüşken ediler. Dey ki: selâmlaşıp bir qaç lafnı ayttıq.
Qırımdaki ukrainlerniñ Diyar şurasınıñ vekili Andrey Şçekun, Volodımır Ananyeven 1999 senesinden beri tanış. Tarif ete ki, ilk sefer Volodımır Simferopolge Ukraina halq areketiniñ qırım teşkilâtınıñ umumiy toplaşuvlarına kelgende ilk sefer körüştiler. O vaqıt o, şahsiy toprağında köy hocalıq biznesini başlamağa istegen aqlarınıñ imaye etilmesi içün teşkil etilgen "Topraq saipleriniñ ortaqlığı" yañı cemaat teşkilâtınıñ faaliyetini taqdim etken.
Şçekun aytqanı kibi, Ananyev, uquqiy mesleatlarnı berip köylelrniñ aqlarını imaye etip bu şuralar terkiplerden çıquvına dair köy hocalıqlarınıñ başlarınen mektüpleşüvinde köylülerniñ refaqatınen oğraşqan edi.
"Volodımır, milliy-demokratik yonelişini tutqan siyasiy fırqalarnıñ destegini alğan. Biz qırım teşkilâtını alıp bütün Qırım territoriyasına faaliyetimizni tarqattıq. Bunen ukrain Qırımda yañı ayatını başlağan er ukrain saibi oğrunda ayrı bir küreşiniñ vaqialarnıñ çoqusı bağlı", – tarif etti o.
Şçekun qoşa ki, onıñ qaynatası, Ananyevniñ yardımı ile Bağçasaray rayonında öz topraq arazisine aqlarını qaytarıp oldı:
"Volodımır o vaqıtqa qadar topraqta zor çalışqan insanlar içün aqiqiy yardımı edi, böyle destegi içün teşekkürler bildirgen ediler. Vilino (Bürlük)Rusiye imperatorlığı ve Şuralar Birligi tarafından Qırımnıñ meskün yerleriniñ adlarını deñiştirüv islâatından evelki adı köyünde kolhozdan çıqış oğrunda küreş yolunı onen beraber keçtim. O vaqıt ilk 20 azası öz qısımlarnı almağa qarar berdiler, olarnıñ arasında qaynatam da bar edi. Umumiy quvetlernen ve Volodımırnen idre etilgen cemaat teşkilâtınıñ desteginen şahsiy toprağınıñ saipleri oldılar. O vaqıt duyğularımıznı, topraq ve onıñ saibi olmağa aqqı oğrunda nasıl zor küreşi olğanını tasvir etip olamaysıñız. Bu Qıımnı çoq sefer dolaşqan, onıñ yardımında mecbur olğanlarına ketken edi. Volodımır, daima onıñ ailesi yaşağan Kerçke (Keriç) Rusiye imperatorlığı ve Şuralar Birligi tarafından Qırımnıñ meskün yerleriniñ adlarını deñiştirüv islâatından evelki adıkirip ketip bütün ömürini maşnada keçirgeni aqqında şaqa etken edik".
Kerçte Volodımır Ananyevniñ anası ve başqa yaqın soy-sopları kommyülgen. Öz tutuvından evel mezarlıqta tuvğanlarınıñ mezarlarını ziyaret etken edi. Ğanna Svâtnenko qoşqanı kibi, onıñ ömür arqadaşı jurnalist faaliyetinen oğraşıp, radioda diñleyicilerge topraq meselelerniñ hususiyetlerni añlatqan programmalarnıñ sırasını alıp bara edi.
1998 senesi "Yabancı belâsı yoq" neşriyatlarnıñ şahsiy müellif toplamını çıqarğan. "Viçe" vilâyet jitomir gazetası, "Vaqıt/Time", "Akimiyet küryeri", "Mustaqil"nen işdeşlikte bulunğan edi.
Telegram, WhatsApp ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız
