2025 senesi yarısına qadar işğal etilgen Qırımdaki mahkemeler "satqınlıq" içün 49 ceza çıqardılar, olardan 30-ı – 2024 senesi. Ekspertler işlerniñ sayısı daa da artacağını tahmin eteler ve böyle işlerde adaletli makeme aqqınıñ muntazam bozulmalarına diqqat ayıralar.
Bu aqta "Qırım ceryanı" insan aqları teşebbüsi bildirdi.
İnsan aqları faalileri qayd eteler ki, 2024 senesi böyle işniñ sayısı, keskin artqan yıl oldı, yarımadadaki mahkeme sistemasında böyle ameliyatlarnıñ sistemalı arttıruv alâmetleri körüne.
"Hronologiyağa baqılsa, eki devirni ayırmaq mümkün: bir "sınav devri" deyik, o vaqıt Qırım mahkemelerinde yılda bu türde 2-5 cinaiy iş baqıla edi, em de 2024 senesi 30 cinaiy iş közünen başlanğan arttıruv devri. Şimdiki vaqıtqa khadar makeme, bu dinamikanı qurmaqta, yılnıñ ortasına Qırım makemecilerine satqınlıqqa dair 19 yañı cinaiy iş keldi, dep qayd etile tetqiqatta.
Ayrıca insan aqları qorçalayıcıları ükümlerniñ kütleviy haber vastalarında ifadelenüvini araştırdılar. Olarnıñ neticelerine köre, böyle işler aqqında haberler Rusiye uquq qorçalav organlarınıñ tolusınen nezareti astında: talil etilgen 490 neşirden iç birinde makeme zalında jurnalistlerniñ bulunması aqqında haberler yoq. Malümat, tek resmiy qurumlardan — FTH, prokuraturadan, mahkemelerniñ matbuat hızmetlerinden kelgen haberler esasında cemaatçılıqqa ilân etile.
Tedqiqatqa köre, satqınlıq işi, adet üzre, qapalı qapılar artında keçirile ve anda mustaqilligi ve tarafsızlığı tenqit etilgen makemeciler iştirak eteler.
"Qırım ceryanı"-nıñ taliline köre, işlerniñ 89% Ukraina mahsus hızmetlerinen işbirlikte qabaatlavlarnen bağlı edi. Eñ azdan yedi iş boyunca mahkümlerniñ ukrain tarafdarı cemaat vazifesi bar edi ya da Ukraina idaresi astındaki territoriyada yaşağan soy-sopları bar edi.
Hatırlatmaq isteymiz ki, Ukrainada işğal etilgen territoriyada mahkeme işi alıp barğan şahıslarğa qarşı işlerniñ baqılması devam ete. Ukraina Havfsızlıq Hızmetiniñ malümatına köre, 2024 senesi 72 makemecige ğayıp olaraq ceza berildi, olar 2014 senesinden soñ işğalci akimiyetniñ hızmetine kirdiler. Olar satqınlıqta ve Ukraina vatandaşlarını — hususan, faalcilerni, jurnalistlerni, askerlerni taqip etüviniñ iştirak etilmesinde qabaatlanılalar.
Olarnıñ arasında makemeciler Viktor Mojelyanskiy, Anton Tsikurenko ve İgor Brajnik bar. Olar siyasiy sebeplerden yüksek derecedeki işler boyunca, hususan Ahtem Çiygoz, Vladislav Yesipenko, Öleksandr Köstenko ve Aziz Fayzullayevnen bağlı qararlarnı qabul ete ediler. Olar 10 yıldan 15 yılğace mülk-mülkni musade etmeknen beraber apiske alındılar. Ükümler olarnıñ tutuvından soñ ameliy quvetini alacaqlar.
Telegram, WhatsApp, Facebook ve YouTube-ta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız
