Vatandaşlarnı uruvlar, tibbiy yardımnı körmemezlikke uruvlar, mecburiy psihiatrik ekspertizalar ve qanunsız apiske alınğanlarğa qarşı zorbalıq qullanıluvı. Uquq qorçalayıcılar 2024 senesi devamında işğal etilgen Qırımda siyasiy mabüsler ve vatandaşlarğa nisbeten beş sert yanaşuv şeklini belgiledi.
"QırımSOS" bu aqqında haber berdi. Topraqlar işğal etilgeni sebebinden, bütün ola bilecek adiseler ve bozuvlar aqqında malümat tolu degil, dep teşkilât qayd etti.
Ukraina işğal etilgen topraqlarından qanunsız sürgün etilgen şahıslarğa fizikiy küç qullanuvı
İşğalciler qanunsız sürgün etilgen Qırım sakinlerine qarşı muntazam sürette küç qullana ediler. Hususan, işğalli mahsus hızmetler, ukrain arbiylerinen işbirlik yapqanında qabaatlanıp tutulğan eki demiryol hadimini köteklediler, dep "QırımSOS" yazdı.
"Müstemleke hadimleri Rustem Osmanovnı qattı urdılar, öldürmeknen qorquttılar, kerekli tibbiy yardım köstermediler ve horladılar. Apishaneciler Asan Yanikovnı da urdılar, soñra başı ağıra edi. Bundan da ğayrı, Yaşar Müedinov apishanede beden küçü ve ruhiy basqı qullanılğanını bildirdi, Ekrem Koş ise SİZOda zorbalıq qullanılğanını bildirdi", — dep aytıla haberde.
ŞİZOğa yerleştirüv
2024 senesi, "QırımSOS"nıñ malümatına köre, eñ az 12 Qırım siyasiy mabüsi ceza izolâtorlarında buluna edi.
"İşğalciler 2024 senesi ceza izolâtorlarına yollağan Qırım siyasiy mabüsleri arasında — Eskender Abdulganiyev, Teymur Abdullayev, Refat Alimov, Ruslan Zeytullayev, Ernes Seitosmanov, Oleğ Prıhodko, Rustem Osmanov, Remzi Bekirov, Rustem Gugurik, Rustem Seythalilov, İvan Yatskin ve Muslim Aliyev. Bundan da ğayrı, Qırım "Yuqarı makemesi" Eldar Kantimirovnıñ ceza izolâtorına defalarca yiberilüvinen bağlı istinaf şikâyetini red etti", — dep teşkilât yazdı.
Mecburiy psihiatrik ekspertiza
Keçken sene dört kişi qanunsız olaraq apiske alındı ve bir kişi ev apsinde tutuldı, olarnı mecburiy psihiatrik ekspertizağa yolladılar.
"Aziz Azizov, Enver Halilayev, Arsen Kaşka ve Vahid Mustafayev mecburiy psihiatrik ekspertizağa yollanıldı. Saqatlığı sebebinden ev apsinde bulunğan sabıq imam Remzi Kurtnezirov mecburiy psihiatrik ekspertizanı aşağılayıcı şaraitte keçirdi", — dep "QırımSOS" analitikacıları yazdılar.
Tibbiy ihtiyaclarnı körmemezlikke uruv
Teşkilâtnıñ malümatına köre, 41-den 67-ge Qırım siyasiy mabüsi acele tibbiy yardımğa muhtac. Eñ azından dört kişi ağır hastalıqları olğanına baqmadan qanunsız cezanı çeke.
"Rustem Gugurik ve Teymur Abdullayevniñ bir qulağı eşitmey. Bundan evel qalp kziri ve yürek ameliyatından keçken Rustem Seytmetmetovğa üçünci gruppa saqatlığı berildi. Rusiye makemeleri Amet Süleymanov ve Tofik Abdulgaziyevniñ hastalıqları olmağanına baqmadan, olarnı apisten azat etmege red etti. Qırımda "makeme" Nariman Dermannı, hastalığı sebebinden apiste tutmağa imkânsız olğanına baqmadan, 3,5 yılğa apis cezasına maküm etti", — dep "QırımSOS" bildirdi.
Vatandaşlarnı azaplav
2024 senesi işğal etilgen yarımadada işğalli akimiyetni tenqit etken, ukrain yırlarını diñlegen ve ukrain şiarlarını aytqan vatandaşlar qayd etildi.
"Rusiye quvetçileri, internette işğalli akimiyetni tenqit etken Serğiy Yeremenko ve kör İğor Nikitenko, em de ukrain yırlarını diñlegen ve ukrain şiarlarını aytqan Avdeyevlerni urdılar. Hatırlatamız ki, Qırım siyasiy mabüsi Oleksandr Sizikovnıñ davası Rusiye Federatsiyası tarafından insan aqlarınıñ bozuluvı ve arbiy cinayetlerniñ keniş spektrini köstere, şu cümleden, onıñ ayatı ve sağlığını telükege oğratqan insanlıqqa zıt munasebet", — dep aytıla haberde.
"QırımSOS" hatırlattı ki, Vatandaş ve siyasiy aqları halqara paktına binaen, işkence, zalım, insaniyetsiz ya da insan itibarını aşalağan areketler ya da ceza er angi şaraitte yasaq etile. Bundan da ğayrı, Halqara cinayet makemesiniñ Roma nizamnamesiniñ 8-inci maddesine binaen, Rusiyeniñ Qırım işğali şaraitinde böyle areketler arbiy cinayet sayıla.
Telegram, WhatsApp ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız