İlk qış ayınıñ 15-nde Keriç boğazında eki Rusiye "Volganeft" tankeriniñ qazası sebebinden ekologiya içün eñ problemli aqibet — bu, Qara deñizde balıq, yunus balığı ve quşlarğa mazutnıñ ketirilmesi neticesinde olğan keskin intoksikatsiyadır. Ve bunıñ devamlı aqibetleri de bar.
Ukrain deñiz ekologiyası ilmiy merkeziniñ (UkrDEİM) müdiri vazifelerini eda etken Viktor Komorin Suspilne Qırımğa bergen izaatında bunı ayttı.
"Deñiz tübünde mazut yatıp deponlaşqanıZeerniñ, ayvan ve insanlarnıñ ayrı organ ve toqunmalarında saylap toplanmaq qabiliyeti ve yavaş-yavaş deñiz müitine çıqqanı ve deñiz sakinleriniñ bütün sıralarında yavaş-yavaş toplanğanı sebebinden uzun müddetli aqibetler bar. Planktonlar, balıqlar ve munasip şekilde yunus balıqların ve quşlar içün", — dep qayd etti o.
Komorinniñ aytqanına köre, Qırımnıñ cenübiy yalısı bu tanker qazasınıñ tesirinden telükede qala, çünki çoq mazut deñizge tüşti ve şu anda yel, aqım ve dalğalarnıñ tesiri neticesinde köçip yaldap kele. Hususan, yalıda, şu cümleden qayalarda mazut aqqanınıñ ayrı adiseleri qayd etile.
"Ava vaziyeti ve turbulentlikniñ deñişmesi neticesinde [mazut] Qırımnıñ cenübiy yalısınıñ er angi noqtasına yete bile. Yani, mazut daa toqtamadı, o köçmege devam ete ve biz onı daa anda köremiz", — dep qayd etti o.
Evel Ukraina etraftaki müit naziri Svitlana Ğrınçuk, işğal etilgen Qırımnıñ cenübiy yalısında bu qaza neticesinde mazuttan zarar körgen ve elâk olğan quşlar qayd etilgenini bildirdi. Qara deñiz bölgesiniñ bütün memleketleri de bu kibi deñiz kirlenüvi sebebinden qasevet çekeler.
Hatırlatamız ki, Rusiye ilk qış ayınıñ 15-nde Keriç boğazında batqan "Volganeft-212" ve "Volganeft-239" tankerleriniñ parçalarını teşkermege bitirgenini bildirdi. Bu iş 17 künde yapıldı.
İlk qış ayınıñ 30-nda Ukraina etraftaki müit qoruvı ve tabiat resursları nazirligi Qara deñizdeki yermay lekesi qara qış ayınıñ 3-ne qadar kenişleycegini bildirdi.
Rusiye akimiyeti Qara deñizde "Volganeft" tankerleriniñ qazası neticesinde peyda olğan mazutnen kirlenüvniñ 1%-den azını yoq etti, dep "Açıq dünya" Rusiye ekologik leyhası bildirdi.
Keriç boğazındaki qaza aqqında ne bilemiz
İlk qış aynıñ 15-nde Keriç boğazı yanında "Volgoneft 212" ve "Volgoneft 239" eki rusiye gemisi batmağa başlağan. Bir geminiñ kenarında ekipajnıñ 13 azası bulunğan edi, başqasınıñ kenarında ise – 14.
Evelden, vaqia sebebi furtuna ya da yaramay avası içün tankerlerniñ bozuluvı olğan. İlk qış aynıñ 15-ine qadar işğal etilgen Qırımda şiddetli yel sebebinden furtuna ihtarını bildirdiler.
Qaza neticesinde ekipajnıñ bir azası elâk olğan. Başqaları artqaç suvumasınen hastahanege yatqızdırılğanlar.
Eki rusiye tankeriniñ qazası, mazutnıñ 4 biñden ziyade tonnasınıñ tokülüvine alıp ketirgen. Greenpeace iddia etkeni kibi, o, ekologiya içün ciddiy aqibetlerini peyda ettirebile.
Qaradeñiz strategik tedqiqatlar institutınıñ reberi Andriy Klımenko qayd etkeni kibi, gemiler deñizge çıqmağa azır degiller, çünki özen soylarından, em de eski olalar – 1951 ve 1955 çıqış yılları.
Ukraina Arbiy-deñiz quvetleriniñ spikeri Dmıtro Pletentçuk bildirdi ki, bu eki tanker, kerçekten arbiy sınıf gemileri, deñizge gemilerniñ areket qaidelerine riayet etmeden çıqtı.
İlk qış ayınıñ 16-nda Rusiye Fevqulâde vaziyetler nazirligi "Volgoneft 239" tankeriniñ erkânı tahliye etilgenini bildirdi.
Etraftaki müit nazirligi, ilk qış ayınıñ 15-nde "Volgoneft-212" ve "Volgoneft-239" Rusiye tankerleriniñ qazası neticesinde çıqqan mazutnıñ Qara deñiz ekosisteması içün "felâketli aqibetleri" ola bilecegini bildirdi.
"Yeşil mektüp" cemaat teşkilâtınıñ yolbaşçısı, biolog Vladıslav Balinskıy Suspilne Qırımğa izaat bergende bu qazanı "asırnıñ eñ büyük ekologik felâketi" dep adlandırdı.
İlk qış ayınıñ 17-nde Qara deñizdeki Kavkaz limanı rayonında "Volgoneft-109" tankeriniñ kapitanı yük tanklarından biriniñ sızıqsızlığı sebebinden felâket signalını berdi. Bu endi üçünci kere "Volgoneft" tankerleriniñ mazut taşımasıdır.
İlk qış ayınıñ 19-nda ekipaj azasınıñ ölümine ketirgen "Volgoneft-212" tankeriniñ kapitanı eki ayğa - kiçik aynıñ 17-ne qadar apiske alındı. "Volganeft-239" gemisiniñ kapitanı ise ev apsinde tutıldı.
İlk qış ayınıñ 20-nde Greenpeace, Anapadan Qırım köprüne qadar 65 km2 suv, batqan "Volgoneft" tankerlerinden birisinden aqqan mazutnen kirlengenini bildirdi. Etraftaki müit qorçalayıcıları felâketniñ miqyası daa büyük ola bilecegini tenbileyler.
İlk qış ayınıñ 20-nde Keriç boğazında Gvineya-Bisaunıñ gemisi astında yaldap ketken "Gam Express" felâket signalını berip, yardım içün muracaat etti.
İlk qış ayınıñ 21-nde Keriçniñ işğalli akimiyeti şeer plâjlarında mazut tapılğanı içün belediye fevqulâde vaziyetini ilân etti.
2025 senesi qara qış ayınıñ 4-nde işğal etilgen Sevastopolda (Aqyar) ilk qış ayınıñ 15-nde Keriç boğazında eki tankerniñ qazası sebebinden bölge emiyetli fevqulâde vaziyet rejimi ilân etildi.
Telegram, WhatsApp ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız