Prezident Volodımır Zelenskıy tarafından oraq ayınıñ 17-de tasdıqlanğan Deñiz havfsızlığı strategiyası kelecekte Ukrainanı küçlü deñiz ve özen devleti yapa bilir. Bu esas vesiqanı anayasanen qıyaslamaq mümkün.
USQniñ Arbiy-deñiz quvetleriniñ komandanı, vitse admiral Oleksiy Neyijpapa öz Facebook saifesinde oraq ayınıñ 18-nde bunı bildirdi.
"Deñiz havfsızlığı strategiyası — Ukrainanıñ deñiz devleti olaraq inkişafınıñ esas vesiqalarından biridir. Ukraina prezidentiniñ Ukraina deñiz havfsızlığı strategiyasınıñ tasdıqlavı — memleketimizni yalıñız deñiz yanında degil de, deñiz devleti olaraq qurmaq yolunda daa bir, amma pek müim adımdır", — dep vitse admiral qayd etti.
Onıñ sözlerine köre, bu kibi strategiyalarnı pek çoq inkişaf etilgen deñiz devletli yerine ketire. Bu vesiqalar memleketlerniñ iqtisadiyatınıñ deñiz qısmını inkişaf ettirmek ve desteklemek maqsadınen tizildi ve deñiz havfsızlığı tedbirlerini qaplap alalar.
Neyijpapa qoştı ki, Strategiyanıñ işlep çıqarılmasında milliy deñiz quvetleriniñ temsilcileri de emiyetli isse qoştı, şu cümleden Azaq-Qara deñiz bölgesinde telükesizlikni pekitüv meseleleri boyunca.
2022 senesi kiçik aynıñ 24-nde Rusiyeniñ tolu istilâsını başlağan ruslar bu vesiqanı çıqarmağa mania oldılar. Amma, işğalcilerge muqavemet kösterüvde qazanğan tecribeden faydalanıp, oña endi deñişmeler kirsetildi. Olar cenk şaraitinde bile Ukrainanıñ deñiz devleti olaraq devamlı inkişafını temin etmeli.
"Deñiz havfsızlığı strategiyası Ukrainağa, Rusiye Federatsiyası tarafından sebepsiz açılğan tolu miqyaslı silâlı tecavuzğa muqavemet köstergen deñiz devleti olaraq, şu cümleden Qara ve Azaq deñizlerinde deñiz yönelişlerinden yardım ete", — dep USQniñ ADQniñ komandanı añlattı.
Neyijpapa qayd etti ki, Strategiyada Ukrainağa VİET, deñiz yalıları, deñiz boşluqları ve deñiz yollarınıñ havfsızlığı kefaleti üzerinde nezaretniñ ğayrıdan tiklenmesi — memleketniñ barlığı, arbiy-siyasiy ve iqtisadiy istiqrarı ve inkişafı içün müim olğanını ilân etile.
"Eminim ki, Ukraina deñiz havfsızlığı strategiyasınıñ yerine ketirilmesi kelecekte Ukrainağa küçlü deñiz ve özen devletine çevirmege, deñiz ve özen yönelişlerinden kelecek istilâcılarnı toqtatmaq içün yeterli arbiy-deñiz potentsialını inkişaf ettirmege, Ukrainanıñ deñiz ve özen potentsialını ğayrıdan tiklemege ve muvafaqiyetnen inkişaf etmege imkân berecek", — dep bildirdi o.
Aynı zamanda Ukraina Arbiy-deñiz quvetleriniñ nutuqçısı Dmıtro Pletençuk, bu esas vesiqanı Ukraina Anayasasınen qıyaslamaq mümkün, dep bildirdi.
"Ukraina qanunları eñ yüksek uquqiy küçke saip olğan Ukraina Esas qanunınıñ talaplarına uymaq kerek olsa, deñiz havfsızlığı strategiyası inkişaf yönelişlerini umumiyleştire, aletlerni ve sıñırlarnı belgiley. Halqara ve yerli işbirlik, olar episi bu vesiqağa esaslanacaq. Asılında Ukraina onı çoqtan bekley edi", — dep Pletençuk añlattı.
Onıñ sözlerine köre, mezkür Strategiya, içtimaiy-medeniy meselelerden başlap, havfsızlıq meselelerine qadar er şeyni qaplap ala.
Bundan ğayrı, Arbiy-deñiz quvetleriniñ nutuqçısınıñ qayd etkenine köre, istilâdan evel Ukraina ihracatınıñ 90%-i deñizden ibaret edi. Şimdilik bütün ukrain limanlarından tek üçü çalışa — olar ihracatnı temin ete.
O şunı da bildirdi ki, minalarnı temizlev işleri er kün devam ete, ve aşayt yolunıñ telükesizligini az olğan küçlernen temin eteler.
"Arbiy-deñiz quvetleriniñ tecribesi yekânedir, çünki deñizde cenk vaziyetinde böyle quvetlerni qullanmaq — bizim ortaqlarımız böyle tecribenen paylaşıp olamay, biz ise paylaşa bilemiz", — dep Pletençuk qayd etti.
Aynı zamanda Arbiy-deñiz quvetleriniñ nutuqçısınıñ aytqanına köre, al-azırda üç taqım azırlana, minağa qarşı beş zemaneviy silâlı gemiden ibaret olacaq bölük meydanğa ketirildi.
Telegram ve Facebookta Suspilne Qırım haberlerine abune oluñız